مسجد و مدرسه خانم زنجان

این مسجد ومدرسه از جمله بناهای مذهبی و تاریخی شهر زنجان است، که در محله قدیمی معروف به فخیم الدوله واقع در بافت تاریخی شهر قرار دارد این بنا توسط استاد اسماعیل بنا و به سفارش یکی از بانوان متمکن در اواخر دوره قاجار ساخته شده است.

مسجد و مدرسه خانم می تواند جایگاه خاص و منحصر بفردی را داشته باشد، در میان آثار تاریخی بر جای مانده در کشور ما، این برتری از یک سو از نقطه نظر سبک معماری و شیوه و تکنیک تزئینی می باشد که به بهترین شکلی گویایمعماری دوره قاجار است.

وجود مناره های قطور و کوتاه بر فراز سردر زیبا که دارای تزئینات بدیع آجر کاشی است و قابل مقایسه با مناره های مدرسه سپهسالاران تهران است و تزئینات پرکار بخش اعظم درگاه ورودی همچنین سطوح فوقانی حجره های مشرف به میانسرا که با یک عقب نشینی نماهایی با قوس جناغی، هلالی بوجود آورده مزین است به نقوش هندسی، گل و بوته که عموما با رنگهای رایج در دوره قاجار یعنی رنگهای زرد، نارنجی، سیاه و سفید و صورتی رنگ آمیزی شده است، تمامی این شیوه های معماری و موتیفهای تزئینی منحصرا مشخصه معماری دوره قاجار است.

مسله دیگر که شاخص اینمسجد و مدرسهمی تواند باشد این است که ساخت مساجد و مدارس و بعضا بناهای عام المنفعه از سوی بانوان متدین و مقتدر در طول تاریخ جامعه ما سابقه ای بس طولانی دارد، این امر بر ارزش و اعتبار و جایگاه وی‍ه این بنای مذهبی بیش از پیش افزوده است.

برای مثال می توان مدرسه مادر شاه یا مدرسه چهار باغ اصفهان را ذکر کرد که به دستور مادر شاه سلطان حسین صفوی به تاریخ 1114 ساخته شده است که با گذشت بیش از چهار قرن همچنان اعتبار و پویایی خود را در عرصه فرهنگ و معماری حفظ کرده، همچنین بنای مسجد با شکوه گوهر شاد در مشهد که به درخواست همسر شاهرخ تیموری بنا شده ، و نمونه های دیگر که بیانگر حضور و نفوذ گسترده و مقتدرانه زنان ما در عرصه جامعه از دوار و از منه قدیم بوده تا کنون.

تاریخ ساخت این بنا به استناد کتیبه سردر در این بنای مذهبی به سال 1322 هجری قمری باز می گردد، که به درخواست جمیله خانم دختر حسین قلی خان ذوالفقاری نظام الدوله خواهر ذوالفقار خان اسعد الدوله ساخته شده.

همچنین به موجب وقفنامه آن که در 22 محرم الحرام سال 1326 هجری قمری تنظیم گردیده، این بانوی مجلله که قبل از اتمام و انجام ساخت بنا وفات نمود و دختر خود به نام قمر تاج خانم را بعنوان اولین و نخستین متولی آنجا برگزید.

میانسرای مسجد خانم هشت ضلعی می باشد که در ضلعهای شرقی، غربی و شمالی آن 12 حجره برای سکونت طلاب علوم دینی ساخته شده است.

تور مجازی:

http://zanjan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=3346

مسجد و مدرسه جامع زنجان

مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سید در قرن سیزدهم هجری قمری (سال ۱۲۴۲) در دوره قاجاریه توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا که مرید آیت الله سید محمد مجتهد سردانی بود ساخته شد تا مرکز تدریس، اقامه نماز و مراجعات مردمی این مجتهد زنجانی باشد. خاندان حسینی زنجانی از آن زمان تا کنون تولیت مسجد را به عهده دارند. این مسجد که در قلب بافت قدیمی شهر و در مکان مناسبی از نظر دسترسی قرار گرفته‌است، از سمت باختر با بازار قیصریه، از سمت خاور با کوچه مسجد سید و از سوی شمال با خیابان امام خمینی و سبزه میدان درارتباط است. این مسجد در دوره زندگانی بانی آن به نام‌های مسجد دارا، مسجد سید، مسجد سلطانی و مسجد جمعه نیز خوانده می‌شده‌است. این مجموعه تاریخی که در شمار بزرگ‌ترین و زیباترین مساجد و مدارس دینی زنجان است، یکی از بناهای ارزشمند ساخته شده بر اساس طرح مساجد چهار ایوانی می‌باشد. ایوان‌های چهارگانه‌ای که در چهار ضلع مسجد به شکل قرینه قرار گرفته‌اند، بیش تر از هر چیزی در صحن مسجد، خودنمایی می‌کند. صحن این مسجد مانند سایر مساجد چهار ایوانی، به شکل مربع مستطیل است و ۴۸ متر طول و ۳۶ متر عرض دارد.

در گذشته وسط صحن مسجد یک واحد حوضی بوده که گرداگرد آن را به استثنای جلوی حجرات و شبستان‌ها، باغچه‌های پرگل و گیاه پوشانده بود که بعدها به دلایل نامعقولی از بین رفته‌است. در ایوان‌های خاوری و باختری ۱۶ حجره به طور قرینه و در جبهه شمالی نیز ۶ واحد حجره جهت طلاب علوم دینی قرار ساخته شده‌است. در سطوح ایوان‌های شمالی و جنوبی تزییناتی مانند خط بنایی، کاشی معقلی و نگاره‌های گیاهی با تکنیک کاشی هفت رنگ، به سبک هنری دوره قاجار و بیش تر با استفاده از رنگ‌های سیاه و زرد به چشم می‌خورد. شبستان گنبد دار فضایی به عرض ۷٫۹۰ متر و طول۸٫۵۰ متراست که بدون واسطه در پشت ایوان جنوبی قرار گرفته و از جهت باختری و خاوری با شبستان‌های طرفین و از طرف شمالی با ایوان جنوبی در ارتباط است. بر فراز این شبستان، گنبد عظیمی بر جرزهای سنگین به ضخامت ۲۰٫۳۰ متر استوار گردیده‌است. گنبد این مسجد که از نوع دو جداره بوده و با کاشی‌های فیروزه‌ای پوشانده شده، از گنبدهایی است که بدون گوشواره و ترنبه بر روی جرزهای چهارگانه ضخیم نشسته‌است. سوره مبارکه الدهر با خط ثلث بر روی این گنبد نقش بسته و بر زیبایی آن افزوده‌است. در نوک بنای گنبد، علامتی از برنز به شکل گوی وجود دارد.

کتابخانه حسینی در طبقه فوقانی این مسجد قرار دارد.

مسجد جامع زنجان در مرکز شهر زنجان قرار گرفته است. فاصله این مسجد تا ترمینال مسافربری 2.5 کیاومتر و بوسیله تاکسی 8دقیقه و با هزینه ای 900 تومانی قابل دسترس است و این مسافت با اتوبوس با هزینه ای معادل 300 تومان و در زمانی برابر با 15 دقیقه انجام می شود.
فاصله راه آهن تا مسجد جامع کمتر از  کیلومتر و زمانی برابر با 5دقیقه می یاشد و بوسیله تاکسی با هزینه ای معادل 300 تومان امکان پذیر است.
فاصله از فرودگاه تا مسجد جامع 27 کیلومتر می باشد.

تور مجازی مسجد جامع زنجان:

http://zanjan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=3337

مسجد و زینبیه اعظم زنجان

این مسجد همه ساله در ایام محرم پذیرای خیل عظیمی از عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) از سراسر کشور و حتی خارج از کشور می شود و حاضرین در این مکان مقدس به صورت خالصانه ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت (ع) اعلام می کنند.

عزاداران حسینی با شرکت گسترده در دسته عزاداری عظیم زینبیه زنجان، وحدت و یکپارچگی شیعیان و عاشقان خط سرخ امام حسین (ع) را به تصویر کشیده و جلوه ای از عشق و دلدادگی خود را به سرور و سالار شهیدان به نمایش می گذارند.

در مسیر حرکت دسته عزاداری زینبیه اعظم زنجان ، نذورات نقدی و غیرنقدی زیادی به زینبیه اعظم زنجان اهدا و همچنین هزاران راس گوسفند ، گاو و گوساله به صورت زنده اهدا و یا در مسیر حرکت دسته ی عزاداری ذبح می شوند.

قدمت این مکان مقدس، به بیش‌ از 400 سال ‌رسیده و از جمله مساجد باستانی در استان زنجان محسوب می‌شود و بنا به ‌گفته برخی پیشکسوتان و همسایگان محل مسجد زینبیه زنجان، قبلا به صورت باغی سرشار از گل‌های محمدی بوده است و صاحب این ملک که‌ اغلب اوقات متوجه صدای ‘یازینب یازینب’ توام با گریه و شیون می‌شده، تصمیم می‌گیرد بخشی‌از باغ را بصورت ‘تکیه’ که ‌در آن سال‌ها متداول و معمول بوده درآورد و نام آن را نیز ‘زینبیه’ بگذارد.

از زمان احداث تکیه در این باغ سرشار از گل‌های محمدی، همه ساله مردم متدین و دردمند زنجان در ماههای محرم و صفر درآن جمع می‌شدند و به ‌عزاداری و نوحه سرایی می‌پرداختند و این درحالی بود که تمامی هزینه‌های تکیه نیز تا زمان حیات صاحب باغ، توسط وی تامین و پرداخت می‌شد.

این مکان مقدس تا سال 1085 ‪ هجری قمری همچنان بصورت تکیه در داخل باغ مورد استفاده مومنان قرار می ‌گرفت، ولی با توسعه شهر زنجان، واحدهای مسکونی اطراف آن را فراگرفت

به گفته مسوول حوزه فرهنگی زینبیه اعظم زنجان ، این مکان مقدس تاکنون سه ‌بار تجدید بنا شده است که یک مرحله آن باهزینه فرد خیری بنام ‘جمیله خانم’ و مراحل دیگر نیز به ‌همت و یاری شهروندان متدین زنجان، صورت گرفته است.

تاریخچه مسجد زینبیه اعظم

از تاریخچه زینبیه زنجان اسناد مکتوب زیادی در دسترس نیست. اما نقل قول‌های فراوانی سینه به سینه درباره این مسجد گفته شده است. یکی از این موارد این است که در روزگار گذشته باغچه‌ای درون کهن دژ زنجان قرار داشته است.

صاحب باغچه هر روز از گوشه‌ای از باغچه که در آن گل‌های محمدی روئیده بود صدای ناله و «یا زینب» می‌شنود، حتی گاهی گویی چراغی زیر گل‌ها روشن می شود.

بدین ترتیب صاحب باغچه تصمیم می‌گیرد آن قسمت را به تکیه‌ای تبدیل کرده و نام آن را زینبیه بگذارد. از این رو محلی که باغچه در آن قرار داشت از آن زمان تا کنون به محله زینبیه معروف می شود.

به گفته حاج سجاد احمدپور، رئیس هیات امنای مسجد زینبیه، این اتفاق بین سال‌های ۱۰۲۰ تا۱۰۲۲ هجری قمری رخ داده است.

او می‌گوید:«تا زمانی که صاحب باغ زنده بود هر ساله در ایام محرم و صفر به مدت دو ماه محل مذکور را سیاه پوش می‌کرده و مراسم عزاداری و سوگواری سالار شهیدان و سرور آزادگان جهان در آن محل برگزار می گردیده است.او در زمان حیات خود وصیت می‌کند پس از وفاتش، مراسم عزاداری را همه ساله برگزار و هزینه آن را از عایدی باغچه تامین کنند.»

به گفته احمدپور این محل سه بار تجدید بنا شده است، بار اول در سال ۱۰۹۲ هجری قمری زینبیه با تیر چوبی تجدید بنا می‌شود، بار دوم در سال ۱۲۹۲ بانویی به نام «زینب خانم» هزینه تبدیل آن را به مسجد متقبل می‌شود و برای سومین بار در سال ۱۳۹۵ هجری قمری مطابق با سال ۱۳۵۴ شمسی به همت مردم زنجان و عاشقان اهل بیت این مسجد تجدید بنا شده است.

در چند سال اخیر نیز برای رفع کمبود فضا چهار باب از ساختمان‌های همجوار مسجد خریداری شده و در توسعه مسجد زینبیه اعظم زنجان از آن استفاده شده است.

دکتر هوشنگ ثبوتی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه، در خصوص تاریخچه و میزان قدمت مسجد زینبیه اعظم زنجان می گوید که این مسجد داخل کهن دژ اصلی خاستگاه شهر زنجان است و در قلب مرکزی شهر قرار دارد.

دکتر ثبوتی تاکید می کند : «متاسفانه وقف‌نامه و یا کتیبه‌ای در خصوص مسجد زینبیه اعظم زنجان در دست نیست.»

او در مورد معماری این مسجد می‌گوید: «بنای مسجد فعلی، قدمتی ۱۳۰ ساله دارد و به عبارتی در سال ۱۳۰۰ هجری قمری احداث شده است. این مسجد یکی از مساجد شبستان شهر زنجان است با قوس‌های یک مرکزی است و سبک معماری اسلامی بوده و با پوسته سنتی از سازه مدرن ساخته شده است.»

ورود دومین مسجد بزرگ زنجان به فهرست میراث ملی

مسجد زینبیه زنجان در تاریخ 20 تیرماه سال 90 با شماره 29961 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

معاون میراث‏ فرهنگی استان زنجان در گفتگو با میراث آریا (chtn)، با اعلام این مطلب اظهار داشت: پرونده ثبتی این اثر ارزشمند در شورای سیاست‏گذاری بهمن‎‏ماه 89 تأیید شد و اکنون شماره ثبت آن ابلاغ شده است.

«مهرداد عسگریان» با اشاره به اینکه از تاریخ ثبت این پرونده، ضمن رعایت حقوق مالکانه مسجد زینبیه تحت نظارت، مراقبت و حمایت سازمان میراث‏فرهنگی، صنایع‏دستی و گردشگری است، افزود: هرگونه اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت این بنا شود، ممنوع است.

او با بیان اینکه مرمت و بازسازی مسجد زینبیه تنها با تأیید و نظارت سازمان میراث‏فرهنگی ممکن است، تأکید کرد: تخلف از آن‌ها برابر مواد 558 تا 569 از کتاب پنجم قانون مجازات‏های اسلامی تعزیرات و مجازات‏های بازدارنده، جرم محسوب می‏شود و مرتکب، مشمول مجازات‏های قانونی خواهد شد.

معاون میراث‏ فرهنگی استان زنجان اضافه کرد: این مسجد یکی از اماکن متبرکه و مورد احترام خاص مردم زنجان، شهرستان‏های همجوار و حتی سایر استان‏های کشور است.

زینبیه اعظم زنجان واقع در خیابان زینبیه و در فاصله کمتر از 1 کیلومتری میدان اصلی شهر واقع شده است.راه های دسترسی به این مسجد تا راه آهن بوسیله تاکسی کمتر از 10 دقیقه و با هزینه ای معادل 900 تومان امکان پذیر است.
فاصله ترمینال مسافربری تا این مسجد کمتر از 5 کیلومتر و بوسیله تاکسی در زمانی معادل 15 دقیقه و باهزینه ای معادل 1200 تومان امکان پذیر است.
فاصله از فرودگاه 26 کیلومتر است.

آدرس:
زنجان- خیابان زینبیه

نشانی الکترونیکی:

http://www.zeinabieh.ir/fa/

تلفن‌های ثابت:

024330103
024333917

مسجد و حسینیه اعظم زنجان

مسجد و حسینیه اعظم زنجان

مسجد حسینیه اعظم زنجان به عنوان دومین قربانگاه جهان اسلام بعد از منا و مرکز پایتخت شور و شعور حسینی در ایران شناخته شده است. ثبت دسته عزاداری هشتم محرم برابر با شب تاسوعای حسینی به عنوان دهمین میراث معنوی ایران، دلیل منحصر به فرد بودن این برنامه و آستان مقدس و صد البته توجهات خاصه حضرت سید الشهداء (ع) به این مکان مذهبی است که شهرت و آوازه آن را به برکت معنویت خاص این مسجد و اعتقاد قلبی ارادتمندان حضرت امام حسین (ع) جهانی کرده است.

این دسته عظیم عزاداری که از آن به عنوان بزرگترین تجمع عزاداران حضرت سید الشهداء (ع) در ایران نام برده می شود، به نام و یاد برادر بزرگوار و علمدار آن حضرت یعنی حضرت ابوالفضل العباس (ع) در روزی که در تقویم سوگواری محرم زنجان به «یوم الابوالفضل و یوم العباس» معروف است، به حرکت در می آید و هزاران قربانی به یاد دستان بریده آن بزرگوار در مسیر دسته حسینیه ذبح یا به مسجد اهداء می شود.

مسجد حسینیه اعظم از نظر جغرافیایی در جنوبی ترین منطقه شهر زنجان، ما بین مدارهای 36 و 37 درجه شمالی و نصف النهارهای 48 و 5/49 درجه شرقی واقع شده است.حسینیه اعظم بر سر راه ورودی شهر زنجان از سمت استان کردستان و شهرستان بیجار می باشد.فاصله حسینیه تا مرکز شهر به وسیله تاکسی کمتر از 5 دقیقه و با هزینه ای معادل 350 تومان میباشد

فاصله حسینیه تا ترمینال مسافربری 3کیلومتر، طی کردن این مسافت سه مسیر تاکسی و هزینه ای معادل 900 تومان بوسیله تاکسی می باشد.

فاصله ایستگاه راه آهن تا حسینیه کمتراز 1کیلومتر وبا پای پیاده کمتر از 5 دقیقه راه می باشد.

و اما فاصله فرودگاه تا حسینیه 30 کیلومتر می باشد. 

مسجد حسینیه اعظم زنجان یکی از بزرگترین مراکز مذهبی جهان تشیع به شمار می‌رود.که در سال 87 بعنوان دهمین میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

آدرس سایت حسینیه اعظم زنجان:

www.haz.ir

تور مجازی حسینیه اعظم زنجان:

http://zanjan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=3338

آدرس حسینیه اعظم زنجان:

زنجان - خیابان فردوسی - حسینیه اعظم زنجان

کدپستی: 4517795833

پست الکترونیک:

[e-mail]

تلفن:

02433323030

دورنگار:

02433323030

سامانه پیامکی:

20001144

بقعه ی امامزاده سید ابراهیم زنجان

بقعه ی امامزاده سید ابراهیم ، یکی از بقاع معتبر شهر زنجان است این آرامگاه مبارکة در داخل شهر زنجان در قبرستان متروکه واقع در منتهی الیه سمت شرقی شهر قدیم ، مشرف به دیوار حصار شهر قرار گرفته که امروزه قسمتی از قبرستان مزبور به دبستان ، دبیرستان و قسمتی دیگر به خیابان صدرجهان تبدیل شده است . . علمای فن درشجره نامة آن حضرت اختلاف نظردارند.جمعی ایشانرا ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع ) دانسته اند و جمعی دیگر همانند ابوالفرج اصفهانی و ابونصر بخاری در سر الانساب ایشان را ابراهیم بن محمد بن عبداله بن الحسن بن العباس بن علی ( ع ) ذکر نموده اند . 

بنای امامزاده ابتدا به سبک چهار طاقی بوده که گنبد زیبایی آن را پوشش می داده است . در سال 1340 ه . ش این مجموعه تخریب و مجددا منطبق بر بنای قدیمی نو سازی گردیده است . گنبد ،از نوع تک پوششی بوده که با واسطه ی چهار گوشواره بر جرزها استوار گشته و حد فاصل گوشواره ها و گنبد ، هشت نورگیر تعبیه شده است . تزیینات گنبد از داخل مقرنس و گره سازی بوده و سوره ی جمعه به خط زیبای ثلث و به قلم استاد جواد میر محمد رضایی زنجانی بر آن نوشته شده است . در نمای بیرونی نیز آیات قرآنی به خط ثلث زنجیری نوشته شده است . ضریح حرم که در اصفهان ساخته شده در سال 1358 ه . ق نصب گردیده است . قدیمی ترین قسمت این بقعه ، سر در ورودی سمت شمالی و مناره های واقع در طرفین آن است . این سر در به سال 1341 ه . ش توسط معمار ابراهیم سلطانی ساخته شده و بالای مناره ها ، آیه ی 55 سوره ی احزاب به خط زیبای ثلث به قلم استاد اخیرالذکر رقم گردیده است.

فاصله امامزاده تا میدان اصلی شهر 500 متر و این فاصله تا ایستگاه راه آهن 1.5کیلومتر می باشد که طی این مسیر با تاکسی هزینه ای معادل با 600 تومان و در مدت زمان کمتر از 5 دقیقه امکان پذیر است.
فاصله ترمینال مسافربری تا آرامگاه امامزاده سید ابراهیم 2کیلومتر و با تاکسی زمانی برابر با 7دقیقه و هزینه ای معادل با 600تومان بوسیله تاکسی های شهری و 15دقیقه بوسیله اتوبوس و با هزینه ای معادل 300 تومان قابل دسترسی است.
فاصله آرامگاه امامزاده تا فرودگاه 28 کیلومتر می باشد.

تور مجازی آرامگاه امامزاده سید ابراهیم:

http://zanjan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=3339